Passende woonruimte voor ouderen

Langer thuis blijven wonen kan in een passende woning. U past bijvoorbeeld uw huidige huis aan of u verhuist naar een kleinere, meer toegankelijke woning. Maar niet iedereen heeft hiervoor zelf de financiële middelen. Het is in de provincies een wirwar aan regelingen en subsidies die hiervoor beschikbaar zijn. Hoe dat beter kan? Met een centrale provinciale stimuleringslening bijvoorbeeld, zoals in Limburg.

Het bouwen en verbouwen van voor ouderen geschikte woningen is een verantwoordelijkheid van veel partijen: het kabinet, provincies, gemeenten, woningbouwcorporaties en woningbezitters zelf. Het kabinet heeft in november gezegd de woningbouw te versnellen en de leefomgeving te verbeteren om zo in passende woonruimte voor ouderen te voorzien. In het programma Wonen en Zorg voor Ouderen, dat ministers De Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) en Helder (Langdurige Zorg en Sport) hebben gepresenteerd, staat dat er passende woningen voor senioren moeten komen. Minister De Jonge wil dat een derde van de 900.000 huizen* die tot 2030 worden gebouwd, geschikt is voor ouderen. Door de woningbouw te versnellen, specifiek woningen voor ouderen te bouwen en voor voldoende voorzieningen in de wijk te zorgen, wil het kabinet de doorstroom verbeteren. Een ouder echtpaar verhuist bijvoorbeeld van een gezinswoning met tuin naar een appartement. Daardoor komt een woning voor een gezin vrij, dat op zijn beurt een starterswoning beschikbaar maakt voor een jongere. Meer passende woningen voor ouderen zijn dus voor iedereen van grote meerwaarde.

Maar naast het bouwen van passende woningen, moet ook de huidige woningvoorraad geschikt worden gemaakt voor senioren. Bewoners moeten hierbij geholpen worden, aldus Senioren Netwerk Nederland. Sommige provincies en gemeenten doen dat al door subsidies en leningen te verstrekken. Het zou echter beter zijn om hierin een duidelijke lijn te trekken, zodat álle ouderen hierop aanspraak kunnen maken, ongeacht in welke gemeente ze wonen.

Veel ouderen denken na of hun woning geschikt is om tot hoge leeftijd in te blijven wonen. Daarnaast wonen er steeds meer (zorgbehoevende) ouderen in een nietgeschikte woning. Er zijn aanpassingen of een verbouwing van de huidige woning nodig. Soms blijkt verhuizen een betere optie. Of zelfstandig blijven wonen mogelijk is, hangt niet alleen af van de woning. Het gaat ook om de leefomgeving. De wijk moet toegankelijk zijn, er moeten voorzieningen in de buurt zijn en de omgeving moet uitnodigen tot bewegen en ontmoeten. Gemeenten nemen deze aspecten van de leefomgeving mee in hun visie op wonen en zorg.

Ben Boekraad is relatiemanager bij Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn). Hij vertelt: ‘Wie in de provincie Limburg woont, kan de stimuleringsregeling duurzaam thuis aanvragen. U kunt er enerzijds uw woning mee verduurzamen door zonnepanelen of een warmtepomp te plaatsen. Of door het isoleren van vloer, wanden, dak en ramen. Mochten er asbesthoudende materialen in de woning aanwezig zijn, dan kunnen deze – in combinatie met een duurzame aanpassing – gesaneerd worden. Daarnaast kunnen er met de lening aanpassingen gedaan worden om langer zelfstandig thuis te wonen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het verwijderen van drempels of het verbreden van deurposten. De lening is erg succesvol, er wordt veel gebruik van gemaakt. Vorig jaar werd de 20.000ste aanvraag gedaan. Het is een lening die provinciebreed wordt verstrekt. De provincie is eigenaar van het beschikbare budget, SVn beheert het geld. De provincie beoordeelt bij elke aanvraag of deze voldoet aan de doelen van de lening. Het voordeel van zo’n provinciebrede regeling is dat iedereen er gebruik van kan maken. Of men nu in een “rijke” of “arme” gemeente woont. Dat maakt de lening wel zo eerlijk. Uiteraard moet de lening wel bij de financiële draagkracht van de aanvrager passen.’

Hoe kunnen andere provincies bewogen worden om óók zo’n regeling in de markt te zetten? Boekraad: ‘SVn trekt graag samen op met belangengroepen. Seniorenorganisaties kunnen ons uitnodigen om samen aan tafel te gaan met bijvoorbeeld de gedeputeerde van de provincie. Verenigen om de behoefte duidelijk te maken. Het gezamenlijk optrekken met mensen en partijen die belang hebben bij verduurzaming van woningen, dat is belangrijk. En vergeet ook niet: uiteindelijk bepalen de inwoners tijdens verkiezingen de beleidskoers van de gemeente en provincie. Zij hebben een belangrijke stem.’

Er moeten meer woningen beschikbaar komen die aansluiten bij de wensen en behoeften van senioren. Het kabinet wil knelpunten weghalen om de bouw van woningen en de regie op de ouderenhuisvesting te versterken. Om dit doel te behalen worden 290.000 van de 900.000 te bouwen woningen geschikt gemaakt voor ouderen. Voorbeelden van deze woningen zijn:

Beeld: Shutterstock