Positiviteit goed voor gezondheid
Maandag 24 mei 2021‘Positiviteit heeft meer invloed dan negativiteit’
Maria Schenk
Welke invloed heeft positiviteit op onze mentale én fysieke gezondheid? Maria Schenk deed er promotieonderzoek naar binnen de afdeling psychiatrie in het Universitair Medisch Centrum Groningen. Ze ontdekte dat mensen die positief gestemd zijn, minder lichamelijke klachten ervaren én gezonder zijn. ‘Positieve emoties hebben meer invloed dan negatieve.’
Zeg eens eerlijk: is het glas bij u halfvol of halfleeg? Wist u dat de mate van positiviteit waarmee u naar de wereld kijkt invloed heeft op uw gezondheid? Maria Schenk constateerde het op basis van onderzoek. Ze is afgestudeerd in de geneeskunde en werkt inmiddels als arts in opleiding tot medisch specialist in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Over drie jaar hoopt ze als internist aan de slag te kunnen. ‘Ik heb altijd een grote interesse gehad in de link tussen mentale en fysieke factoren. Dus toen ik na het afronden van mijn studie geneeskunde de kans kreeg promotieonderzoek te doen naar dit onderwerp, greep ik die kans.’
Gedragsmatig
Schenk kwam terecht bij de afdeling psychiatrie van het UMCG. Daar onderzocht ze gedurende drieënhalf jaar de vraag: wat doet je mentale gestel met je fysieke gezondheid? ‘Dat was best een bijzondere onderzoeksvraag’, vertelt ze. ‘In het verleden is vooral onderzoek gedaan naar de impact van negatieve emoties op het fysieke gestel van mensen. Zo maakte onderzoek eerder al duidelijk dat mensen met een depressie of psychiatrische aandoeningen als schizofrenie of borderline ook vaker somatische aandoeningen hebben. Daarbij kun je denken aan diabetes of hart- en vaatziekte. Een deel van deze klachten kan te maken hebben met het gedrag van de patiënt. Psychiatrische patiënten leven namelijk vaak ongezonder. Dat kan invloed hebben op het gestel. Maar ook langdurige stress of negativiteit blijken negatieve invloed te hebben op de gezondheid.’
Positiviteit belangrijker
Minder werd onderzoek gedaan naar de vraag of er ook een effect de andere kant op was. Heeft positiviteit invloed op je fysieke gestel? En ja, dat bleek ook het geval, vertelt Schenk enthousiast. Ze legt uit hoe ze tot deze conclusie kwam. ‘Gezonde vrijwilligers hielden hiervoor een maand lang een dagboek bij. Daarin gaven ze aan hoe ze zich voelden: opgewekt, zenuwachtig, angstig, boos of anders. Daarnaast gaven ze aan hoe ze zich fysiek voelden. En of ze lichamelijke klachten hadden zoals buik- of hoofdpijn of pijn in de spieren of ledematen. De gegevens kwamen van deelnemers aan HoeGekIsNL. Dat is een initiatief van de Rijksuniversiteit Groningen. Op dit onderzoeksplatform wordt door zelfmeting de geestelijke gezondheid voor de hele Nederlandse bevolking getoetst. Wat bleek? Positieve emoties hadden meer invloed dan negatieve emoties. Hoe meer positieve emoties, hoe minder somatische klachten.’
Begin klein
Onderschat het effect van positieve emoties dus niet, zegt Schenk. ‘Dat zie je ook nu, in corona-tijd. We maken met elkaar veel minder leuke dingen mee. Dat is niet te vermijden. Het leven is nou eenmaal niet altijd leuk, daar hoef je niet voor weg te lopen. Wat belangrijk is, is om daar leuke dingen tegenover te zetten: een spelletje spelen, een wandelingetje maken, de natuur in trekken of een sociale activiteit doen. Wat als leuk ervaren wordt, is per individu natuurlijk verschillend’, aldus Schenk. ‘En natuurlijk moet je altijd naar iemands omstandigheden kijken. Sommige mensen moeten van ver komen. Ik spreek veel patiënten tijdens mijn spreekuur. Ik adviseer hen: “Begin klein. Kijk naar de mogelijkheden die er wél zijn. Begin bijvoorbeeld eens met elke dag even naar buiten te gaan, en ga zo elke dag een stukje verder. Word vooral niet boos op jezelf als het niet lukt.”’
Positieve psychologie
Schenk doet op basis van de uitkomsten van haar onderzoek een oproep aan de medische wereld. ‘Ik denk dat een benadering vanuit de positieve psychologie de zorg kan helpen. Deze stroming kijkt minder naar het probleem, maar veel meer naar de manier waarop we onze mentale kracht verder kunnen ontwikkelen. Ons welzijn wordt dus bevorderd in plaats van dat er alleen naar de klacht gekeken wordt. De laatste jaren is er in de zorg steeds meer aandacht voor de positieve psychologie: er zijn tal van boeken, artikelen en podcasts over te vinden. Dat onderstreept het belang ervan, denk ik. Het zou goed zijn als we de rol van positieve psychologie in de zorg vergroten en als er meer ruimte komt voor mogelijke oplossingen zoals zelfcompassie, mindfulness en ontspanning.’
Onderzoek
Naast de resultaten van het dagboekonderzoek analyseerde Schenk ook de resultaten van een gezondheidsonderzoek dat in de provincie Groningen gehouden werd onder 45.000 deelnemers. Daarbij werden onder andere bloeddruk, hartslag en cholesterol gemeten van de deelnemers in combinatie met hun emoties. ‘Daaruit bleek ook dat er een associatie was tussen positiviteit en de metingen: bij meer positieve emoties had iemand een gezonder profiel’, vertelt Schenk. ‘En dat effect bleek sterker voor vrouwen dan voor mannen te gelden’, vertelt ze. Waar dit door komt, is niet nader onderzocht.
Ontstekingswaarden
Ook is er nog een derde onderdeel van het onderzoek: bij tien mensen werd urine verzameld en daarbij werd onderzocht wat de ontstekingswaarden in het lichaam zijn. Ook de deelnemers van dit onderzoek moesten dagelijks hun stemming aangeven: boos, blij, ontspannen, et cetera. ‘Uit de eerste resultaten blijkt dat een opgewekte stemming positieve gevolgen heeft voor de ontstekingswaarden in het lichaam. Mensen voelen zich dus niet alleen gezonder, ze zijn het ook!’, vertelt Schenk.
Preventief effect
Heeft een positieve mindset ook een preventief effect op de gezondheid, vragen we Schenk. ‘Dat durf ik nog niet te zeggen. Op basis van onze onderzoeksresultaten is het wel verleidelijk om dat te denken, voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen, maar dat zouden we verder moeten onderzoeken. Wat het allerbelangrijkste is: spreek uit waar je behoefte aan hebt, wat jou positieve energie geeft.’
Dit kunt u zelf doen
Deze tips kunnen u een handje helpen bij een positieve en gezonde leefstijl.
- De paden op de lanen in. Dat wandelen gezond is voor uw lichaam, wist u vast al. Maar wist u dat wandelen nog veel meer voordelen biedt? Zo leidt wandelen tot verbetering van uw leervermogen en langetermijngeheugen, én het heeft een positief effect op uw humeur. En ten slotte zorgt wandelen ervoor dat uw stressniveau daalt… Tijdens het lopen komen er namelijk stofjes vrij die u een goed gevoel geven. Reden genoeg om de veters te strikken en eropuit te gaan! Inspiratie nodig voor een mooie wandeling in uw omgeving? VGZ, KBO-Brabant en IVN bieden de mooiste wandelroutes bij u in de buurt.
- Groen? Doen! Een wandeling in de natuur heeft veel goede effecten op onze gezondheid. Maar lukt het niet om dagelijks uw portie ‘groen’ buiten de deur te halen? Zorg dan voor voldoende groen in huis. Want ook planten in huis hebben positieve effecten op uw leven. Zo zorgen ze voor extra zuurstof. Daarnaast kunnen bepaalde planten de lucht in de ruimte zuiveren: wel zo gezond! Bovendien blijkt uit verschillende onderzoeken dat mensen de helft minder stress ervaren als ze in een plantenrijke omgeving werken. Nog een belangrijk voordeel: de natuur blijkt goed te zijn voor uw geheugen. Dat positieve effect bereikt u al door alleen maar naar afbeeldingen van de natuur te kijken. Meer lezen over het positieve effect van groen op uw leven? Kijk hier.
- Tien levenslessen om positief te blijven van VGZ en KBO-Brabant. Klik hier voor meer informatie.
Gezond leven doet u natuurlijk vooral voor uzelf. Want door goed voor uzelf te zorgen voelt u zich beter en fitter. Maar als u lekker in uw vel zit, profiteren uw gezin, familie en vrienden mee. Zo kunnen we er samen voor zorgen dat Nederland een stukje gezonder wordt. VGZ heeft een platform ontwikkeld met praktische tips om gezonder te leven. U kunt er 24 uur per dag, zeven dagen per week terecht voor inspiratie of deskundig advies. Kijk op het Gezond Leven Platform.
Fit zijn én lekker in uw vel zitten: het begint allemaal bij een goede leefstijl. Kunt u daar wel een beetje hulp bij gebruiken? VGZ helpt u gezonder te leven. Heeft u bij VGZ een aanvullende verzekering? Dan heeft u een preventiebudget. Dit kunt u onder andere gebruiken voor een leefstijlcheck, leefstijlprogramma van huisarts Tamara de Weijer, cursus leren omgaan met een aandoening, online slaaptraining, cursus valpreventie in uw buurt. Kijk hier voor meer informatie.
Behalve dit artikel over positiviteit maakten VGZ en KBO-Brabant meer artikelen speciaal voor senioren. Bijvoorbeeld deze over diabetes.
Gerelateerde berichten
Geniet van alle ONS voordelen als KBO lid:
✔ Ontvang 11x per jaar het print magazine ONS.
✔ Ontvang 11x per jaar het digitale magazine ONS.
✔ Iedere dag 8 verschillende puzzels maken
✔ Er op uit met voordeel
✔ Veel keuze uit aanbiedingen